ابزار Calculator مشابه ابزار Map Algebra عمل می‌کند و امکان انجام محاسبات مختلف رستری روی لایه‌ها و باندهای مختلف را فراهم می‌کند. با استفاده از این ابزار می‌توان لایه‌های رستری را ترکیب کرده و خروجی‌های جدید بر اساس محاسبات دلخواه ایجاد کرد. در ادامه، ورودی‌های این ابزار را بررسی خواهیم کرد.
- Output Raster Name: انتخاب لایه رستری مورد نظر
- Variables: لیست متغیرهای معرفی شده توسط کاربر
- ADD Variable: معرفی متغیر ها
- Expersion: درج عبارت محاسباتی شامل عملیات ریاضی و متغیرها
- Resampling Method: انتخاب شیوه Resampling
- Output Data Type: تعیین نوع داده‌ی خروجی
- Output NoData Value: تخصیص مقدار پیکسل به نواحی NoData
نکته1: فرآیند Resampling در لایه‌های رستری به تغییر تعداد پیکسل‌های تصویر هنگام بزرگ یا کوچک کردن ابعاد آن گفته می‌شود که طی آن با افزودن یا حذف پیکسل‌ها، تصویر بازسازی شده و کیفیت آن حفظ یا بهینه می‌شود. انواع متدهای این فرآیند عبارتند از:
- Nearest Neighbor: حفظ مقدار پیکسل نزدیک‌ترین همسایه، بدون میانگین‌گیری
- Bilinear: میانگین‌گیری خطی از چهار پیکسل مجاور
- Cubic: استفاده از ۱۶ پیکسل اطراف برای میانگین‌گیری با دقت بالا
- Cubic Spline: فرآیند Resampling با انحنای صاف بین پیکسل‌ها
- Lanczos: استفاده از تابع سینوسی برای Resampling دقیق
- Average: محاسبه میانگین مقادیر پیکسل‌های همپوشان
- Mode: انتخاب پرتکرارترین مقدار پیکسل‌ها در محدوده انتخاب شده
- Max: انتخاب بیشترین مقدار پیکسل‌ها
- Min: انتخاب کمترین مقدار پیکسل‌ها
- Median: تعیین مقدار میانی پیکسل‌ها
- Q1: مقدار پیکسل‌ها در ۲۵٪ اول داده‌ها
- Q3: مقدار پیکسل‌ها در ۷۵٪ اول داده‌ها
- RMS: حساس به مقادیر بالا
- SUM: مجموع مقادیر پیکسل‌ها در ناحیه Resampling
نکته2: در لایه‌های رستری، مقدار NoData به عددی گفته می‌شود که نشان‌دهنده نبود داده یا داده نامعتبر در یک پیکسل است. پیکسل‌هایی که مقدار NoData دارند، اطلاعاتی مانند ارتفاع، دما، پوشش گیاهی یا سایر پارامترها برای آن‌ها ثبت نشده یا قابل تفسیر نیستند. این مقدار معمولاً از سایر مقادیر داده متمایز بوده و در پردازش‌های تحلیلی نادیده گرفته می‌شود.
با کلیک روی آیکون قلم در بخش Expression، پنجره‌ای مطابق تصویر زیر باز می‌شود که امکان انجام عملیات ریاضی روی لایه‌های رستری را فراهم می‌کند. ورودی‌ها و بخش‌های این پنجره عبارتند از:
- Variables: متغیر های تعریف شده توسط کاربر
- Operations & Functions: توابع و عملگرها
- Arithmetic: عملگرهای حسابی
- Comparision: عملگرهای منطقی
- Function & Constant: توابع و مقادیر ثابت
- Example: نمونه‌هایی از عبارات قابل استفاده
- Raster Calculator Expersion: عبارت محاسباتی صورت گرفته
فرض کنید قصد داریم مناطقی را برای سکونت انتخاب کنیم که به پارک‌ها نزدیک و در عین حال از بزرگراه‌ها دور باشند. برای این منظور، با استفاده از ابزار Calculator، دو لایه رستری باینری شده، که از نقشه‌های proximity پارک‌ها و بزرگراه‌ها تهیه شده‌اند را با هم ترکیب می‌کنیم. نواحی‌ای که مقدار فاصله در هر دو لایه برابر با ۱ باشد، به‌عنوان نواحی مطلوب در نظر گرفته می‌شوند. برای این منظور در بخش Expression از عملیات ضرب استفاده می‌کنیم؛ زیرا تنها در صورتی خروجی برابر با ۱ خواهد بود که هر دو شرط به‌طور هم‌زمان برقرار باشند. با کلیک بر روی دکمه‌ی Run، خروجی نهایی تولید می‌شود که نمونه‌ی آن در تصویر زیر قابل مشاهده است.
نکته: نقشه‌های Proximity نوعی نقشه فاصله‌ای هستند که بر پایه‌ی یک لایه‌ی رستری ایجاد می‌شوند. در این نقشه‌ها، فاصله‌ی هر پیکسل تا نزدیک‌ترین پیکسل با مقدار مشخص محاسبه می‌شود.